Bệnh nhân phẫu thuật ung thư thực quản có thể bị tái phát sau đó, nhưng một thử nghiệm mới đã phát hiện, một loại thuốc tăng cường hệ thống miễn dịch có thể giúp trì hoãn hoặc ngăn chặn điều này.
Trong thử nghiệm, thuốc có tên opdivo (nivolumab) đã giúp tăng gấp đôi thời gian sống của bệnh nhân mà không bị tái phát khi được sử dụng sau phẫu thuật: Từ 11 tháng điển hình lên 22 tháng. Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Ronan Kelly, Đại học Baylor ở Dallas, cho biết: Sự cải thiện này là một bước tiến lớn.
Opdivo đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận để điều trị các bệnh ung thư giai đoạn cuối khác nhau – bao gồm cả ung thư thực quản không thể phẫu thuật và đã di căn đến các vị trí xa trong cơ thể; nhưng việc sử dụng trong giai đoạn sớm của ung thư thực quản vẫn chưa được FDA chấp thuận.
Opdivo thuộc nhóm thuốc ức chế PD-1, là một dạng liệu pháp miễn dịch. Liệu pháp miễn dịch bao gồm nhiều cách tiếp cận khác nhau để nâng cao khả năng tìm kiếm và t.iêu d.iệt khối u của hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Các khối u cũng có nhiều “thủ thuật” khác nhau để tồn tại, trong đó có việc “điều chỉnh” một loại protein có tên là PD-1, giúp chúng ẩn náu khỏi hệ thống miễn dịch. Chất ức chế PD-1 sẽ phá hủy cơ chế này.
Một số chất ức chế PD-1 được chấp thuận ở Hoa Kỳ, nhưng cho đến nay, các loại thuốc – và liệu pháp miễn dịch nói chung – phần lớn được dành cho các bệnh ung thư tiến triển.
Trong thử nghiệm này, nhóm của Kelly đã điều trị cho những bệnh nhân mắc bệnh ung thư giai đoạn sớm hơn có thể phẫu thuật được, nhằm giảm nguy cơ tái phát.
Thử nghiệm trên 794 bệnh nhân đã được điều trị ung thư thực quản giai đoạn 2 hoặc 3. Tất cả đều trải qua điều trị tiêu chuẩn: Hóa trị và xạ trị, sau đó là phẫu thuật. Tất cả các bệnh nhân thử nghiệm đều có nguy cơ tái phát cao. Sau đó, 532 bệnh nhân được chỉ định ngẫu nhiên vào một năm điều trị bằng opdivo, bắt đầu tiêm tĩnh mạch hai tuần một lần và sau đó cứ bốn tuần một lần. Những người còn lại được phân ngẫu nhiên để truyền giả dược.
Trong hơn hai năm, bệnh nhân dùng opdivo giảm tái phát hoặc t.ử v.ong hơn gần 1/3. Đây là bước tiến thực sự đầu tiên trong lĩnh vực này trong vài thập kỷ.
Tác dụng của thuốc đối với sự sống còn tổng thể vẫn chưa được biết đến. Nhưng tỷ lệ sống sót “không bệnh tật” tăng gấp đôi gần như chắc chắn sẽ kéo dài cuộc sống của một số bệnh nhân và “có khả năng tăng tỷ lệ người được chữa khỏi. Các tác dụng phụ phổ biến nhất là mệt mỏi, tiêu chảy và phát ban…
Tuy nhiên, hiện opdivo và các chất ức chế PD-1 khác rất đắt, với giá niêm yết vài nghìn đô la cho mỗi lần truyền.
2 liệu pháp mới nhất trong điều trị ung thư tại Việt Nam hiện nay
Liệu pháp miễn dịch đang thực thử nghiệm lâm sàng ở giai đoạn cuối, tạo thêm hy vọng cho những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, di căn.
Chia sẻ bên lề lễ kỷ niệm 40 năm thành lập Bộ môn Ung thư, Đại học Y Hà Nội diễn ra sáng 15/12, PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), Phó chủ nhiệm Bộ môn Ung thư cho biết, ngoài các phương pháp điều trị kinh điển là phẫu thuật, xạ trị, hóa trị hiện có nhiều liệu pháp mới trong điều trị ung thư là điều trị đích, điều trị miễn dịch..
Trong đó điều trị miễn dịch có 2 phương pháp. Thứ nhất là dùng thuốc miễn dịch tháo “chốt” do tế bào ung thư kìm hãm miễn dịch của cơ thể, để cơ thể có khả năng chống lại tế bào ung thư. Tuy nhiên, thuốc này chỉ chỉ định cho một số bệnh, chi phí đắt và không phải tất cả các “chốt” đều tháo được. Khoảng 15-20% bệnh nhân có đáp ứng.
PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), Phó chủ nhiệm Bộ môn Ung thư, Đại học Y Hà Nội.
Liệu pháp thứ 2 là dùng m.áu của chính bệnh nhân, tách chiết ra tế bào lympho T, sau đó nhân lên truyền lại cho bệnh nhân. Liệu pháp này mang tính chất tăng cường sức đề kháng phần nào đó giúp cơ thể có miễn dịch tốt lên, mục đích chính là kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, giá cho liệu pháp điều trị này hiện vẫn tương đối đắt.
Sau gần 3 năm triển khai tại Đại học Y Hà Nội, liệu pháp tế bào miễn dịch trong điều trị ung thư đã đem lại hiệu quả rất tốt, các tế bào miễn dịch sau khi được đưa vào cơ thể đã giúp ngăn chặn tế bào ác tính bùng phát. Hiện liệu pháp này đang ở giai đoạn cuối của thử nghiệm lâm sàng, hy vọng sớm có kết quả.
“Xu hướng trong điều trị ung thư là điều trị miễn dịch. Chúng ta sản xuất ra tế bào miễn dịch để chiến đấu chống lại tế bào ung thư, còn triển vọng đến đâu và giá cả như thế nào là cả vấn đề”, PGS Quảng chia sẻ.
Theo chuyên gia với phương pháp điều trị đích, hiện nay phần lớn bệnh nhân đã được tiếp cận, vì đã có bảo hiểm chi trả khoảng 50%. Phương pháp này được áp dụng trong điều trị một số bệnh ung thư như ung thư phổi, đại trực tràng, vú, một số ung thư khoang miệng, buồng trứng, thận, gan…, khi bệnh ở giai đoạn cuối, tái phát di căn.
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết trong thời gian qua chuyên ngành ung thư tại nước ta đã có nhiều tiến bộ. Đầu những năm 2000, cả nước mới chỉ có 10 cơ sở phòng chống ung thư, chỉ đáp ứng 10-20% nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. Khi đó, mỗi năm nước ta ghi nhận 75.000 ca mắc mới với 50.000 trường hợp t.ử v.ong.
Hiện nay, cả nước đã có 78 trung tâm, khoa, đơn vị nằm ở các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến trung ương, tuyến tỉnh cơ bản đáp ứng được nhu cầu phòng chống ung thư của người dân.
“Mỗi năm nước ta có 165.000 ca mắc ung thư mới, với 115.000 trường hợp t.ử v.ong. Cộng con số bệnh nhân con sống và số mắc mới, trên cả nước trên 200.000 bệnh nhân, nhu cầu rất lớn”, Thứ trưởng Thuấn nói.
Tại lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Bộ môn Ung thư, Đại học y Hà Nội, Thứ Trưởng Bộ Y tế đã trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ cho tập thể Bộ môn Ung thư và PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu, Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn; PGS.TS Lê Chính Đại, Giảng viên Cao cấp Bộ môn Ung thư.
Cùng với đó, GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên Chủ nhiệm bộ môn; PGS.TS Bùi Diệu, nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn; PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó Chủ nhiệm Bộ môn; PGS.TS Vũ Hồng Thăng, Phó Chủ nhiệm bộ môn; TS Trịnh Lê Huy, Phó Chủ nhiệm bộ môn đã vinh dự đón nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Y tế.
