Dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của mỗi chúng ta. Các chuyên gia cho biết, lối sống hiện đại kèm theo chế độ dinh dưỡng không hợp lý là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng.
Nhiều người vẫn áp dụng chế độ dinh dưỡng một cách máy móc
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, hiện nay, người dân đã có ý thức và hiểu biết tốt hơn về dinh dưỡng và vận động. Song hiểu và áp dụng riêng cho mỗi người thì nhìn chung chưa ổn. Nhiều người vẫn áp dụng một cách máy móc theo khuyến nghị chung của cộng đồng mà không có sự chọn lọc thông tin để áp dụng riêng cho bản thân mình.
Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng – Trưởng khoa Khám Tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Trung tâm Khám tư vấn, phục hồi dinh dưỡng và kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng: Mỗi người phải có chế độ ăn, chế độ tập luyện phù hợp với bản thân và độ tuổi, tính chất công việc, bệnh kèm theo…Có rất nhiều bệnh nhân sợ chất béo quá mức: sợ chất béo, chất bột đường, rồi ăn quá nhiều chất đạm, lạm dụng các loại hoa quả, hạt có dầu đang có xu hướng ăn theo lối lạm dụng thực phẩm. Trong khi chúng ta phải biết trong dinh dưỡng thực hành, cần phải cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Điều này phụ thuộc vào tuổi, vào giới, đặc điểm bệnh, tình trạng lao động… và cân đối 3 chất sinh năng lượng là chất bột đường, chất đạm, chất béo phù hợp. Sau khi tính tổng các chất này rồi thì phải cân đối thành các bữa ăn trong ngày. Các thành phần phải được chia cân đối, hợp lý trong các bữa ăn sáng, trưa, tối.
Không nên chỉ ăn trái cây thay rau xanh.
Cách để có sức khỏe tốt nhất là dinh dưỡng cân bằng
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, cách để có sức khỏe tốt nhất là dinh dưỡng cân bằng, đúng, đủ. Tình trạng phổ biến hiện nay là thiếu vi chất. Cân bằng lại bằng cách lên một chế độ ăn lành mạnh cho bản thân và kết hợp với vận động. Đừng thái quá một loại thực phẩm nào mà nên cân bằng, ăn đa dạng các loại thực phẩm chứ đừng kiêng khem quá mức. Nhiều người cho rằng không ăn cơm sẽ tốt để giảm béo, nhưng cơm là tinh bột, là chất cần thiết cho não. Không ăn cơm lâu ngày thì mất dần trí nhớ.
Một số sai lầm về dinh dưỡng có thể kể đến như sau:
– Bữa tối nhiều calo sẽ gây tăng cân: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng cơ thể bạn không xử lý thức ăn khác nhau vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Điều quan trọng là tổng lượng calo nạp vào so với lượng calo đốt cháy. Tuy nhiên nếu ăn quá nhiều thực phẩm không lành mạnh vào ban đêm sẽ làm tăng lượng calo mà bạn không hề nhận ra. Nếu muốn ăn nhẹ, hãy thử các lựa chọn lành mạnh hơn như trái cây tươi, trái cây sấy khô không đường, sữa chua ít béo và sữa.
– Có thể ăn tùy thích thực phẩm ít béo: Thực phẩm ít béo hoặc không có chất béo có hàm lượng calo thấp hơn so với cùng một phần kích thước của sản phẩm cùng loại có chất béo. Nhưng nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn ít chất béo hoặc không có chất béo có thể có nhiều calo như loại sản phẩm đầy đủ chất béo đôi khi còn nhiều calo hơn.Vì vậy, hãy đọc kỹ nhãn dinh dưỡng của sản phẩm thông thường so với phiên bản ít chất béo và so sánh cả hàm lượng calo và hàm lượng chất béo của chúng, dựa trên khẩu phần 100g.
– Có thể đốt cháy chất béo bằng chế độ ăn nhiều đồ chua: Không có loại thực phẩm nào có thể đốt cháy chất béo. Các chế độ ăn nhiều đồ chua như bưởi đòi hỏi bạn phải ăn nửa quả bưởi trong mỗi bữa ăn với các loại thực phẩm giàu protein để thu được lợi ích. Bưởi không có chất béo, ít calo và natri, chứa nhiều vitamin C và chất xơ, nhưng nó không có khả năng đốt cháy chất béo. Tương tự, chế độ ăn chỉ với súp rau khiến cơ thể dễ bị thiếu chất (thiếu nhiều loại vitamin và protein) và có thể khiến bạn thiếu dinh dưỡng, gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Cách tốt nhất để giảm cân là ăn các bữa ăn cân bằng và đa dạng, đồng thời hạn chế thức ăn nhiều chất béo, dầu và đường. Cũng như tăng cường các hoạt động thể chất.
Nhịn ăn không giúp cơ thể loại bỏ chất béo dư thừa hoặc độc tố.
– Bỏ bữa giúp giảm cân: Nhịn ăn hoặc chỉ tiêu thụ chất lỏng không giúp cơ thể loại bỏ chất béo dư thừa hoặc độc tố. Trên thực tế, bỏ bữa (thường là bữa sáng) không có nghĩa là giảm cân. Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người bỏ bữa sáng và ăn ít bữa trong ngày có xu hướng nặng cân hơn những người ăn sáng lành mạnh và ăn đủ bữa một ngày. Điều này là do bỏ bữa khiến bạn cảm thấy đói hơn và khiến bạn ăn quá nhiều vào bữa tiếp theo và ít chú ý đến dấu hiệu no của mình hơn. Cách tốt nhất là nên ăn uống đầy đủ, đúng giờ và cân đối với các loại trái cây và rau quả phù hợp nhất với nhu cầu và yêu cầu của cơ thể.
– Ăn trái cây thay rau củ: Một báo cáo của Hiệp hội Dinh dưỡng Anh cho biết, dinh dưỡng từ rau củ sẽ giúp cơ thể hoạt động hiệu quả hơn. Trái cây thường chứa hàm lượng đường tự nhiên cao, nếu ăn quá nhiều sẽ làm tăng lượng đường trong máu, gây mệt mỏi, cáu kỉnh. Các chuyên gia khuyên dinh dưỡng tốt nhất cho một ngày, bao gồm: 4 phần rau củ 1 phần trái cây.
Chất béo lành mạnh rất có lợi cho sức khỏe.
– Tất cả chất béo đều có hại: Có nhiều loại chất béo khác nhau. Một số chất béo tác động tích cực đến sức khỏe trong khi những chất khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Điều quan trọng là thay thế chất béo xấu bằng chất béo tốt trong chế độ ăn uống của chúng ta. Ví dụ, chất béo không bão hòa có thể bảo vệ sức khỏe của chúng ta bằng cách giảm cholesterol LDL (có hại) trong máu. Chất béo lành mạnh cho phép cơ thể hoạt động bình thường và là một nguồn năng lượng. Nhưng bạn nên hạn chế ăn chất béo, không quá 25-30% lượng calo hàng ngày. Nói chung, bạn nên chọn các sản phẩm từ sữa ít béo và phần nạc của thịt và gia cầm hoặc loại bỏ phần da và mỡ. Bạn nên bổ sung cá (bao gồm cả cá béo như cá hồi) trong chế độ ăn uống của mình và hạn chế tuyệt đối thức ăn chế biến và thức ăn nhanh.
– Nhịn ăn để thải độc: Cơ thể chúng ta được thiết kế một hệ thống để loại bỏ độc tố, đó là gan, thận và lá lách. Không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy việc không ăn hoặc chỉ uống nước trái cây – trong bất kỳ khoảng thời gian nào khiến cơ thể thải được độc tố tốt hơn. Trái lại khi nhịn đói, cơ thể chuyển hóa sinh các thể ketone là các chất chuyển hóa độc chứ không phải giúp cơ thể thanh thải độc chất. Việc nhịn ăn cũng chỉ nên giảm bớt lượng calories đưa vào và tăng vận động để tăng tiêu thụ, cốt yếu vẫn phải đảm bảo nhu cầu vitamin và điện giải, không nên nhịn hoàn toàn.
